نمد و نمد بافی از قدیمیترین بافتهای الیافی است که برای ساخت بسیاری از لباسها و اجناس مختلف (عروسک،پادری،جاموبایلی و … )در طرحهای متفاوت به کار رفته است. در ابتدا تاریخچه نمد را مرور میکنیم .
تاریخچه نمد
نمد نوعی از منسوجات بیبافت است که بهوسیلهی رطوبت، حرارت و پرسکردن الیاف به هم درست میشود. نمد هم میتواند از الیاف طبیعی مثل پشم باشد و هم از الیاف مصنوعی مانند اکریلیک.) انواع مختلفی از نمد برای مصارف صنعتی، فنی، طراحی هنری و ساخت صنایع دستی وجود دارد. در حالیکه برخی از نمدها نرم و لطیف هستند، برخی دیگر چنان محکم هستند که برای مصارف ساختمانی استفاده میشوند. نمدمیتواند از نظر محتوای الیاف، اندازه، رنگ، ضخامت، چگالی و در اصل نوع استفادهاش متفاوت باشد.
نمد: از افسانهها تا کاربردهای روزمره
در فرهنگهای مختلف افسانههای جالبی در مورد پیدایش نمدبافی وجود دارد. افسانهای سومری میگوید که رمز و راز نمدبافی را اُرنامن (سلحشور و مکتشف اسطورهای سومری) کشف کرد. در آیین مسیحیت نمدبافی به هنری مقدس بدل شده است.داستان سن کلمنت و سنت کریستوفر (از قدیسان مسیحی) بسیار جالب است. رومیها در تعقیب آنها بودند، قدیسها هم شهر به شهر از دست آنها فرار میکردند. برای این که از تاول زدن پاهای خود جلوگیری کنند، صندلهایشان را با پشم پیچیده بودند، در پایان سفر پیادهروی، عرق تنشان پشم را به جوراب نمدی بدل کرده بود.
در دنیای امروزی نمد هم جزیی اساسی در زندگی است و هم کاربردی تزیینی دارد. نمدبافی هنوز به وسیله چادرنشینان آسیای مرکزی برای چادر، لباس و فرش استفاده میشود. برخیها چون قرقیزهای ساکن سیبری از نمد برای بافتن چادری کروی استفاده میکنند که محل زندگیشان به حساب میآید و بیشتر البسه مورد نیازشان را از نمد میبافند.
چادرهای کروی قرقیزها که از نمد ساخته شده است را میتوانید در عکس ببینید.
اما امروزه نمد برای بازارهای توریستی طراحی میشود، مثل انواع دمپاییهای تزیین شده، عروسکها، تابلوها و غیره. در جهان غرب، نمد به عنوان وسیلهای برای تجلی هنر پارچهبافی و طراحی به کار برده میشود. یکیدیگر از اهمیتهای نمد این است که آن نوعی نساجی زیست محیطی است و از جانب طرفداران محیط زیست مورد استقبال واقع میشود. در دنیای شرق نمد به نحوی پیوند تنگاتنگی هم با زندگی و هم با شیوههای طراحی هنری پیدا کرده است.
کاربرد نمد در طرحهای اسلیمی نقشهای بیبدیلی آفریده است. تنوع و گستردگی رنگ آن سبب شده است تا نمد به یکی از پارچههای مورد علاقه از ایران و هند تا چین و ژاپن تبدیل شود.